HDR fotografie (high dynamic range fotografie) is al een aantal jaren erg populair. Uit reacties op onze Facebook pagina en onze mailing blijkt dit nog steeds een erg populair onderwerp binnen de fotografie te zijn. Dit is het eerste artikel over HDR fotografie waarin wij diverse tips geven die van pas komen bij het maken van een HDR foto. Binnenkort verschijnt er ook een artikel met tips voor HDR fotografie die van toepassing zijn op het bewerkingsproces. Na het maken van de reeksopname moet er namelijk nog één en ander gebeuren op de computer voordat de HDR foto helemaal af is.
HDR fotografie is niet bij iedereen geliefd. Veel fotografen hebben een specifiek beeld in hun hoofd als ze aan HDR fotografie denken; vaak een zwaar bewerkte foto. In dit artikel vind je zowel een foto waarin een zware bewerking gedaan is, als een foto waarin voor een realistische bewerking gekozen is.
1. Gebruik een stevig statief
Een goed en stevig statief zorgt ervoor dat jij de optimale HDR foto kunt maken. Bij een HDR foto maak je meerdere foto’s met exact dezelfde compositie. Het enige wat verschilt is de belichting in tussen de foto. Je maakt een normaal belichte foto, een onderbelichte foto en een overbelichte foto. Eventueel kun je de reeks ook langer maken door meerdere onderbelichte en overbelichte foto’s te maken. Omdat de foto’s samengevoegd worden op de computer is het belangrijk dat de compositie exact hetzelfde is bij alle foto’s. Dit vergroot de kans op een succesvolle samenvoeging. Vandaar dat een stevig statief aan te raden is.
2. Voorkom iedere trilling
Iedere trilling van de camera moet voorkomen worden. De camera staat dus al op statief, maar dan kan het nog steeds fout gaan. Door het indrukken van de ontspanknop beweegt de camera vaak ook een klein beetje. Deze trilling kan al voor een onscherpe foto zorgen. Om dit te voorkomen kun je een afstandsbediening gebruiken. Met behulp van deze afstandsbediening kun jij alle foto’s maken zonder de camera aan te raken.
3. Gebruik niet de ingebouwde HDR functie
Steeds meer camera’s krijgen een ingebouwde HDR functie. Dat klinkt ideaal, maar vaak is dat niet zo. Hoe de ingebouwde HDR functie werkt verschilt per camera. Soms wordt er maar 1 foto gemaakt en deze foto wordt in de camera bewerkt tot een beeld dat er als een HDR foto uitziet. Sommige HDR functies maken wel meerdere foto’s (zoals het hoort) en voegen deze foto’s in de camera al samen. Dat klinkt natuurlijk ideaal, want dan hoef je niets meer te doen op de computer. Een groot nadeel is dat je geen controle hebt over hoe deze bewerking eruit ziet en dat je eigenlijk de camera al het werk laat doen. Gebruik de ingebouwde HDR functie dus niet en maak zelf alle foto’s. Als fotograaf wil jij natuurlijk volledige controle hebben.
4. De bracketing functie kan handig zijn
De meeste spiegelreflexcamera’s en systeemcamera’s hebben een bracketing functie (aangeduid met AEB bij Canon en met BKT bij Nikon). Met behulp van deze bracketing functie kun je van te voren aangeven uit hoeveel foto’s de reeksopname moet bestaan. Daarnaast kun je direct aangeven hoe groot de verschillen in belichting moeten zijn (vaak kies je voor 1 stop verschil tussen de opnamen). Het handige van de bracketing functie is dat je, na het instellen, alleen nog maar een paar keer op de ontspanknop hoeft te drukken om de foto’s te maken. Tussendoor hoef je dan niets meer aan te passen. De bracketing functie heeft bij sommige camera’s helaas ook beperkingen. Soms kun je maar 3 opnames maken en misschien wil jij wel een reeks van 5, 7 of 9 foto’s maken? In dat geval kun je de bracketing functie niet gebruiken en moet je alles handmatig doen.
5. Gebruik de diafragmavoorkeuze (A/Av) of manuele stand (M)
Het is belangrijk dat de scherptediepte in alle foto’s exact hetzelfde is. Dat kun je alleen bereiken door het diafragma in te stellen op een vaste waarde. Neem f/11 als uitgangspunt als je alles in de foto goed scherp wilt hebben, maar dit is geen waarde die je perse moet opvolgen. Het ligt eraan wat jij mooi vindt en hoeveel jij scherp wilt hebben. Belangrijk is dus om eerst een diafragma in te stellen en op dezelfde waarde te laten staan bij het maken van alle foto’s die tot de HDR reeksopname behoren. Vanuit de diafragmavoorkeuze kun je vervolgens de belichtingscompensatie gebruiken om een foto onder te belichten of over te belichten. Vanuit de manuele stand kun je direct de sluitertijd aanpassen om belichtingsverschillen te krijgen. Door de sluitertijd iedere keer te halveren/verdubbelen maak je foto’s met 1 stop verschil in belichting.
6. Let op bewegende onderdelen
HDR fotografie werkt uitstekend voor stilstaande onderwerpen. Alle onderwerpen komen namelijk op exact dezelfde plaats in het beeld bij alle foto’s. Bij bewegende beelden is dat niet zo en krijg je dus verschuiving. Bij het samenvoegen van de foto’s kan de computer in de fout gaan. Probeer bewegende onderwerpen dus zoveel mogelijk te vermijden. Indien er toch bewegende onderwerpen aanwezig zijn dan is het aan te raden om de continu-opnamestand te gebruiken (alleen van toepassing als je de bracketing functie gebruikt) zodat je alle foto’s zo snel mogelijk achter elkaar kunt maken. Kleine bewegingen kunnen vaak in de nabewerking nog gecorrigeerd worden.
7. Stiekem toch een HDR foto vanuit de hand maken
Het is eigenlijk niet de bedoeling, maar je hebt niet altijd een statief bij je toch? Of je mag geen statief gebruiken zoals in veel kerken het geval is. Je kunt een HDR foto vanuit de hand maken maar je moet wel op een aantal punten letten. Gebruik in ieder geval de bracketing functie en zorg ervoor dat de sluitertijd niet langer dan 1/60 wordt (verhoog eventueel de ISO waarde). Zet de ontspanstand vervolgens op continu en maak alle foto’s achter elkaar door de ontspanknop ingedrukt te houden.
Meer leren over HDR-fotografie
Er valt behoorlijk wat te leren over het maken van HDR-foto’s. Daarom hebben we een speciale HDR-fotografie pagina gemaakt waarin we dit brede, maar interessante onderwerp extra duidelijk uitleggen. Op deze pagina staan onder anderen tips, tutorials en stappenplannen voor het maken van een prachtige HDR-foto.
