Sportfotografie en de kracht van het vastleggen van emotie

Sport, hier in Nederland zijn we er goed in. Voor een betrekkelijk klein stukje land weten we het jaarlijks weer voor elkaar te krijgen om behoorlijke prestaties neer te zetten op zowel nationaal als internationaal niveau. Dat er voorafgaand aan dergelijk prestaties een lang, zwaar en moeizaam traject doorlopen moet worden zal niemand verbazen. De ontlading is daarom ook groot wanneer de sporter in kwestie het einddoel bereikt heeft. Dit geldt natuurlijk ook voor de sporters onder ons die niet op internationaal niveau presteren, maar zich inzetten voor hun eigen competitie. Overal waar sport is, is emotie. In dit artikel wordt gekeken op welke manieren de kans op het perfecte plaatje zo groot mogelijk gemaakt kan worden.

Inhoud van dit artikel:
1. Waarom sportfotografie zo bijzonder is
2. Actie en emotie
3. Terreinverkenning en observatie
4. Het perfecte plaatje: Techniek en geluk
5. Privacy en respect

Waarom sportfotografie zo bijzonder is

Het is wellicht één van de meest uitdagende takken in onze zo geliefde hobby: sportfotografie. Het vastleggen van de hiervoor genoemde speciale momenten en de meeslepende actie van de sport zelf. Niet alleen heeft de fotograaf vaak geen controle over de situatie die zich voor zijn of haar neus afspeelt, ook is het moment voor de perfecte foto binnen een fractie van een seconde weer voorbij. Het is daarom de kunst om, met hulp van een beetje geluk, op het juiste moment op de juiste plek te staan.

Wanneer je dit artikel leest, ben je met je camera wellicht al actief in de sportwereld. Een sportend familielid heeft dringend een mooie actiefoto nodig, of je bent uit eigen interesse bij een bepaalde sport betrokken en wilt graag weten hoe je als fotograaf kunt groeien in wat je doet. Ongeacht bij welke sport je betrokken bent zijn er een tweetal hoofdbegrippen die feitelijk altijd terugkomen, namelijk actie en emotie. Een goede sportfotograaf is in staat om beide begrippen terug te laten komen in de galerij die hij of zij van de desbetreffende wedstrijd gemaakt heeft. Dit hoeft overigens niet te betekenen dat je beide even goed beheerst. Zo zijn er fotografen die sterk zijn in beelden die overlopen van emotie, waar een andere fotograaf juist de beste actiefoto’s schiet.

Actie en emotie

De kracht van een foto met emotie zit hem vaak in het feit dat veel mensen dit mooi vinden. Emotie raakt iedereen. Een foto waarin de emotie goed is vastgelegd is daarom vaak sterker dan een mooie actiefoto. Bovendien zijn dit soort foto’s zeldzamer. Uitbundige emoties komen bij het sporten immers minder vaak voor dan de actie van de sport zelf.

Emotie vastleggen kan erg lastig zijn. Soms zijn deze momenten goed te voorspellen. Wanneer je weet dat er bij een bepaalde wedstrijd een grote prijs te winnen valt, kun je aannemen dat er bij de winnaar bepaalde emoties los komen. Maar wanneer is dat precies? Dat er bij het laatste fluitsignaal van een voetbalwedstrijd emoties los gaan komen ligt voor de hand, maar het zou best kunnen dat het échte emotionele moment pas komt wanneer een van de spelers zijn familie op zoekt in het publiek. Dit geldt natuurlijk ook voor de verliezer, teleurstelling roept bij de meeste sporters ook emoties op. Wanneer dit moment precies plaats gaat vinden verschilt per sporter en dat maakt het lastig om het te voorspellen. Zo zullen er ook sporters zijn die hun emoties juist zo min mogelijk uiten. 

Niet alleen de sporters zullen emoties kunnen laten zien. Ook achter de schermen leven mensen mee met de sport. De fanatieke vader, zorgzame moeder of oma die eeuwig fan is zal ergens rond het evenement te vinden zijn. Ook zij maken deel uit van de sport. Om een mooi beeld te creëren van het gehele evenement mogen zijn niet vergeten worden. 

Terreinverkenning en observatie

Om hier van tevoren zo goed mogelijk op in te spelen kan het lonen om eens een kijkje buiten de wedstrijd om te nemen om te zien wat er allemaal om je heen gebeurt. Wanneer je relatief nieuw bent in de sportwereld, welke sport het dan ook moge betreffen, is het verstandig om op tijd te komen. Praat van tevoren eens met mensen en kijk waar mensen mee bezig zijn. Loop een rondje op het terrein om alvast te kijken wat de beste plek is om het perfecte plaatje te maken. Je kunt dit ook zonder camera doen. Bezoek van tevoren een evenement zonder je apparatuur mee te nemen en kijk om je heen naar dingen die je je volgende bezoek wilt fotograferen.

Toeschouwers laten zichzelf gaan in opbouwende spanning van het spel. Een schuine horizon creëert meer dynamiek.

Het perfecte plaatje: Techniek en geluk

En dan het moment zelf. De foto, het plaatje. Zoals eerder genoemd komt er bij dit soort emotionele momenten vaak een beetje geluk kijken. Een foto waarop een sporter tranen van geluk huilt èn waarbij zaken als het licht en de compositie precies goed zijn is moeilijk te maken. Samen met de eerder genoemde onvoorspelbaarheid moet de fotograaf een beetje geluk hebben dat de sporter toevallig zijn kant op kijkt wanneer de tranen beginnen te komen. Met nog wat extra geluk staat de betreffende sporter ook nog op een plek waar het licht erg mooi is. De rest is aan de fotograaf. Zo kan men kiezen voor een groot diafragma om een enkel persoon uit te lichten met behulp van een dunne scherptediepte, of juist een grote groep vast te leggen door juist het diafragma wat kleiner in te stellen. Hetzelfde geldt voor de brandpuntsafstand van het objectief. De keuze tussen een groothoek- of telelens heeft een grote impact op het uiteindelijke beeld en wat hierop allemaal te zien is.

Privacy en respect

Ten slotte is het noemenswaardig om te vermelden dat je als fotograaf respect moet hebben voor de privacy van de persoon die je vast wilt leggen. Het kan voorkomen dat iemand tijdens het uiten van zijn emoties even alleen gelaten wil worden, al dan niet met naasten. Blijf in deze situatie op afstand, ook al is het verleidelijk om er met een groothoek lens naar toe te kruipen voor het perfecte plaatje. Dit wordt vaak als storend ervaren, waardoor het beter is om te wachten tot de emoties wat gedaald zijn.   

De bmx-fiets links geeft meer context aan het verhaal en het gevoel van het begluren van een speciaal moment